THÔNG TƯ 99/2025/TT-BTC THAY THẾ THÔNG TƯ 200/2014/TT-BTC CÓ HIỆU LỰC TỪ NGÀY 01/01/2026
Bộ Tài Chính vừa ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC thay thế cho một số Thông tư sau:
- Thông tư 200/2014/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp;
- Thông tư 75/2015/TT-BTC ngày 18/5/2015 của Bộ Tài chính về sửa đổi, bổ sung Điều 128 Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính;
- Thông tư 53/2016/TT-BTC ngày 21/3/2016 về sửa đổi, bổ sung một số Điều của Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính;
- Thông tư 195/2012/TT-BTC ngày 15/11/2012 hướng dẫn kế toán áp dụng cho đơn vị chủ đầu tư.
Theo quy định của Thông tư này, doanh nghiệp cần lưu ý các điểm mới sau:
1. Thay đổi mẫu tại phụ lục ban hành kèm theo gồm có:
- Phụ lục 1: DANH MỤC VÀ BIỂU MẪU CHỨNG TỪ KẾ TOÁN
- Phụ lục 2: HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
- Phụ lục 3: SỔ KẾ TOÁN: gồm 42 mẫu sổ. Trước đây theo Thông tư 200 có 45 sổ.
- Phụ lục 4: Biểu mẫu Báo cáo tài chính.
2. Đổi tên các khoản kế toán:
| SỐ TK | TÊN TÀI KHOẢN CŨ | TÊN TÀI KHOẢN MỚI |
| 155 | Thành phẩm | Sản phẩm |
| 2413 | Sửa chữa lớn TSCĐ | Sửa chữa, bảo dưỡng định kỳ TSCĐ |
| 242 | Chi phí trả trước | Chi phí chờ phân bổ |
| 244 | Cầm cố, thế chấp, ký quỹ, ký cược | Ký quỹ, ký cược |
| 337 | Thanh toán theo tiến độ kế hoạch hợp đồng xây dựng | Thanh toán theo tiến độ hợp đồng xây dựng |
| 4112 | Thặng dư vốn cổ phần | Thặng dư vốn |
| 419 | Cổ phiếu quỹ | Cổ phiếu mua lại của chính mình |
3. Bổ sung các tài khoản kế toán:
| SỐ TK | TÊN TÀI KHOẢN | BẬC |
| 215 | Tài sản sinh học | 1 |
| 2151 | Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ | 2 |
| 21511 | Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ chưa đạt đến giai đoạn trưởng thành | 2 |
| 21512 | Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ đạt đến giai đoạn trưởng thành | 2 |
| 215121 | Nguyên giá | 2 |
| 215122 | Giá trị khấu hao lũy kế | 2 |
| 2152 | Súc vật nuôi lấy sản phẩm một lần | 2 |
| 2153 | Cây trồng theo mùa vụ hoặc lấy sản phẩm một lần | 2 |
| 2414 | Nâng cấp, cải tạo TSCĐ | 2 |
| 332 | Phải trả cổ tức, lợi nhuận | 1 |
| 6275 | Thuế, phí, lệ phí | 2 |
| 82112 | Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu | 2 |
4. Loại bỏ khỏi danh mục hệ thống tài khoản kế toán:
| SỐ | TÊN TÀI KHOẢN | BẬC |
| 1111 | Tiền Việt Nam | 2 |
| 1112 | Ngoại tệ | 2 |
| 1113 | Vàng tiền tệ | 2 |
| 1121 | Tiền Việt Nam | 2 |
| 1122 | Ngoại tệ | 2 |
| 1123 | Vàng tiền tệ | 2 |
| 1131 | Tiền việt Nam | 2 |
| 1132 | Ngoại tệ | 2 |
| 1212 | Trái phiếu | 2 |
| 1218 | Chứng khoán và công cụ tài chính khác | 2 |
| 1385 | Phải thu về cổ phần hóa | 2 |
| 1531 | Công cụ, dụng cụ | 2 |
| 1532 | Bao bì luân chuyển | 2 |
| 1533 | Đồ dùng cho thuê | 2 |
| 1534 | Thiết bị, phụ tùng thay thế | 2 |
| 1557 | Thành phẩm bất động sản | 2 |
| 1611 | Chi sự nghiệp năm trước | 2 |
| 1612 | Chi sự nghiệp năm nay | 2 |
| 2121 | TSCĐ hữu hình thuê tài chính | 2 |
| 2122 | TSCĐ vô hình thuê tài chính | 2 |
| 2131 | Quyền sử dụng đất | 2 |
| 2132 | Quyền phát hành | 2 |
| 2133 | Bản quyền, bằng sáng chế | 2 |
| 2134 | Nhãn hiệu hàng hóa | 2 |
| 2135 | Chương trình phần mềm | 2 |
| 2136 | Giấy phép và giấy phép nhượng quyền | 2 |
| 2138 | TSCĐ vô hình khác | 2 |
| 4132 | Chênh lệch tỷ giá do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ | 2 |
| 4211 | Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước | 2 |
| 4212 | Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm nay | 2 |
| 441 | Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản | 1 |
| 461 | Nguồn kinh phí sự nghiệp | 1 |
| 4611 | Nguồn kinh phí sự nghiệp năm trước | 2 |
| 4612 | Nguồn kinh phí sự nghiệp năm nay | 2 |
| 466 | Nguồn kinh phí đã hình thành TSCĐ | 1 |
| 6111 | Mua nguyên liệu, vật liệu | 2 |
| 6112 | Mua hàng hóa | 2 |
5. Bổ sung nội dung công tác quản trị và kiểm soát nội bộ trong kế toán doanh nghiệp:
“Điều 3: Công tác quản trị và kiểm soát nội bộ:
1. Việc tạo lập, thực hiện, quản lý và kiểm soát các giao dịch kinh tế phát sinh của doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của pháp luật, cơ chế chính sách có liên quan.
2. Doanh nghiệp có trách nhiệm tự xây dựng quy chế quản trị nội bộ (hoặc các tài liệu tương đương) và tổ chức kiểm soát nội bộ nhằm phân định rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bộ phận và cá nhân có liên quan đến việc tạo lập, thực hiện, quản lý và kiểm soát các giao dịch kinh tế phát sinh tại doanh nghiệp, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật doanh nghiệp và pháp luật có liên quan.”
6. Bổ sung nguyên tắc lập Báo cáo tài chính khi thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán:
“Điều 5: Thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán
…
a) Tại kỳ kế toán đầu tiên kể từ khi thay đổi, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số dư các khoản mục trên sổ kế toán và Báo cáo tình hình tài chính sang đơn vị tiền tệ trong kế toán mới theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình (là trung bình cộng giữa tỷ giá mua chuyển khoản và tỷ giá bán chuyển khoản) của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch (là ngân hàng thương mại mà doanh nghiệp có tần suất hoặc giá trị giao dịch nhiều hơn so với bên khác) tại ngày thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán.
b) Đối với thông tin so sánh (cột kỳ trước) trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, doanh nghiệp áp dụng tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch của kỳ trước liền kề với kỳ thay đổi.
c) Doanh nghiệp phải trình bày trên Bản thuyết minh Báo cáo tài chính lý do thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán và khi có những ảnh hưởng đối với Báo cáo tài chính do việc thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán.
7. Công tác kế toán khi doanh nghiệp lựa chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán không phải là Đồng Việt Nam
“Điều 6: Công tác kế toán khi doanh nghiệp lựa chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán không phải là Đồng Việt Nam
a) Báo cáo tài chính mang tính pháp lý để doanh nghiệp công bố ra công chúng và nộp cho các cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam là Báo cáo tài chính được trình bày bằng Đồng Việt Nam. Do đó, doanh nghiệp phải chuyển đổi Báo cáo tài chính từ đơn vị tiền tệ trong kế toán sang Đồng Việt Nam theo hướng dẫn tại khoản 3 Điều 6 Thông tư 99/2025/TT-BTC, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
b) Trường hợp pháp luật quy định Báo cáo tài chính của doanh nghiệp phải được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập thì Báo cáo tài chính được kiểm toán là Báo cáo tài chính được trình bày bằng Đồng Việt Nam.
…”
8. Bỏ cơ chế “xin phép Bộ Tài Chính”, chuyển sang trao quyền tự chủ cho doanh nghiệp trong việc mở, sửa, bổ sung hệ thống tài khoản kế toán:
So với Thông tư 200/2014/TT-BTC, quy định đã thay đổi như sau:
- Bỏ cơ chế “xin phép Bộ Tài chính”, chuyển sang trao quyền tự chủ cho doanh nghiệp trong việc mở, sửa, bổ sung hệ thống tài khoản kế toán.
Bên cạnh đó, yêu cầu doanh nghiệp ban hành Quy chế mở tài khoản và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Đồng thời, giữ nguyên tính thống nhất của báo cáo tài chính, không cho phép thay đổi ảnh hưởng đến chỉ tiêu báo cáo.
9. Thay thế Bảng cân đối kế toán bằng Báo cáo tình hình tài chính:
“Điều 17: Hệ thống Báo cáo tài chính của doanh nghiệp:
1. Hệ thống Báo cáo tài chính gồm:
- Báo cáo tình hình tài chính;
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh;
...
a) Báo cáo tài chính năm đối với doanh nghiệp đáp ứng giả định hoạt động liên tục, gồm:
- Báo cáo tình hình tài chính Mẫu số B 01- DN
...”
Bài viết trên đây là những thông tin mà Đại lý Thuế Trương Gia cập nhật những điểm doanh nghiệp cần lưu ý về quy định Thông tư 99/2025/TT-BTC có hiệu lực từ ngày 01/01/2026. Nếu còn bất kỳ vướng mắc hay vấn đề nào còn chưa rõ cần được giải đáp, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất nhé!
ĐẠI LÝ THUẾ TRƯƠNG GIA
“CẦU NỐI TUYỆT VỜI GIỮA CỘNG ĐỒNG DOANH NGHIỆP VÀ CƠ QUAN THUẾ”